Jarski raj - Kwartalnik Przekrój
Nudziarz z fantazją, dostojny wojownik, radykał, idealista czy mitoman? Kim był Konstanty Moes-Oskragiełło, pierwszy polski wegetarianin?
Ewa Pluta
Dziennikarka i kulturoznawczyni. Absolwentka Polskiej Szkoły Reportażu, stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie literatura. Najbardziej interesuje ją człowiek i to o nim pisze, m.in. dla Newsweek.pl, Newsweek Slow, Newsweek Psychologia, Kwartalnika Przekrój, Uniwersytetu SWPS i Wydawnictwa Te-Jot.
dziennikarstwo | redakcja | content marketing
Zapraszam do współpracy. Kontakt: ewa_pluta@hotmail.com, +48 728 506 943
Materia prima - Kwartalnik Przekrój
Według najstarszych mitów z niej wyłonił się świat. Tkwi w niej dobroczynna i kreacyjna moc. Moc dawania i podtrzymywania życia. Oczyszcza i uświęca. Symbolizuje płodność. W kulturze ludowej wykorzystywana w praktykach magicznych i leczniczych. Zwracano się do niej czule i z szacunkiem: wodeńka, wodzinka, woduleczka, wodziczka, wodejka. Otaczana kultem i czcią. Często porównywana z żywą istotą: w ciągłym ruchu, trudno uchwytna. W przekazach ludowych potrafi współodczuwać z ludźmi. Ich ból jest j
Kolekcjoner / Duża czarna i jej fan
Salon Art Reco w Warszawie – tu można posłuchać i kupić płyty winylowe gdzie indziej niedostępne. Do wyboru klasyka, jazz, rock, pop. Melomani przychodzą tu nie tylko na muzyczne łowy. Wielu ceni sobie rozmowę z właścicielem, Mieczysławem Stochem, który dzieli się nie tylko swoją wiedzą o muzyce, lecz także czarką aromatycznej zielonej herbaty. A jak zielona herbata, to Japonia, gdzie Stoch spędził wiele lat i dokąd podróżuje nawet kilka razy w roku. Oczywiście po winyle, także z sentymentu – to
Coaching ślubny, porodowy, rodzicielski, rozwodowy. Czy faktycznie trzeba się z niego śmiać?
Żeby zrazić się do coachingu, wystarczy dostęp do internetu i 30 minut wolnego. Tyle potrzeba na wykonanie prostego ćwiczenia – w wyszukiwarkę wpisujemy frazę, której pierwszym członem będzie coaching, zaś drugim to, co akurat przyjdzie na myśl. Szybko się okaże, że nie ma takiej dziedziny życia, której nie można „scoachować”.
Coaching kariery, wizerunku, finansowy. Coaching ślubny, porodowy, rodzicielski, wreszcie rozwodowy. Zen coaching, coaching oddechem, spiritual coaching. Coaching kobieco
Drabina do nieba - Kwartalnik Przekrój
Góra Meru – według hinduistycznej i buddyjskiej kosmogonii – wznosi się w samym środku wszechświata na wysokości 84 tys. yojana (jednostka miary w starożytnych Indiach) nad ziemią i tyle samo w głąb ziemi. W obwodzie liczy 252 tys. yojana. Jedna yojana to około 12–15 km. Można policzyć, że obwód Meru wynosi ponad 4 mln kilometrów. Planeta Ziemia ze swoimi 40 000 km obwodu wydaje się śmiesznie mała, nieistotna, trybik w maszynie wszechświata. Ośnieżone wierzchołki Meru sięgają nieba i je podtrzym
Wazektomia w Polsce. „Wysterylizować się jak pies, czy kot?” - usłyszał Olek od znajomych, gdy opowiedział o swoich planach
Pokaż swojej partnerce, że ją kochasz i poddaj się zabiegowi wazektomii. Mężczyźni też powinni wziąć odpowiedzialność za antykoncepcję i uczestniczyć w planowaniu rodziny – przekonują organizatorzy Światowego Dnia Wazektomii (The World Vasectomy Day, https://www.worldvasectomyday.org/). To cykliczna „impreza”, po raz pierwszy zorganizowana w 2013 roku przez urologa dr. Douga Steina oraz dokumentalistę i reżysera Jonathana Stacka, duetu zafiksowanego na punkcie męskiej antykoncepcji. W tym roku t
Śmierć przywraca ludzi do życia, trzeba tylko zacząć o niej rozmawiać
https://www.newsweek.pl/wiedza/nauka/ludzie-i-kultura-smierc-wraca-do-mainstreamu-kultury/f61bf6h
Szałas, szałwia i szamani - Kwartalnik Przekrój
„W szałasie potu narodzisz się na nowo” – obiecywał mi kolega, od niedawna rozbudzony duchowo. Z supermarketu religii brał, co chciał: ceremonie kakao, wyprawy w poszukiwaniu wizji, rytualne palenie ognia agnihotry o wschodzie i zachodzie słońca. „Szukał siebie” w ceremonii rapé oraz intuicyjnym tańcu. Zasiadał w męskich kręgach i mówił, że „na świat trzeba patrzeć z poziomu serca, nie rozumu”. „New Age żyje” – myślałam z przekąsem o wysypie eklektycznych ofert duchowych. Ja próbowałam trzymać s
Drogi do wyzwolenia. Jak rewolucje seksualne zmieniały naszą obyczajowość?
Norma społeczna wpycha seksualność człowieka w sztywny gorset. A że trudno w nim oddychać? „Norma jest słuszna i naturalna. Tak musi być” – tłumaczą jej strażnicy. Tak jest, ale do czasu – pokazuje historia rewolucji seksualnych, które burzą ustalony porządek i proponują nowy. Czy lepszy? Trudno ocenić jednoznacznie. Na pewno zmiany w sferze seksualności wpływają na inne dziedziny życia, a zdobycze rewolucji seksualnych zostają z nami na dłużej. Gorset ląduje na dnie szafy. Znowu można oddychać.
To nie jest świat zaprojektowany dla kobiet
On jest zaprojektowany męskocentrycznie. Większość rozwiązań jest wygodna tylko dla mężczyzn w sile wieku. Począwszy od przedmiotów codziennego użytku aż po testy zderzeniowe samochodów. Niewidzialność kobiet jest wciąż standardem
Człowiek zaczyna się w żołądku
Jedzenie to nie tylko mechaniczna czynność bez polotu. Biologiczny, raczej wulgarny rytuał: przeżuć, połknąć, strawić, wydalić. Że wraz z pokarmem dostarczamy organizmowi substancji odżywczych niezbędnych do wzrostu, rozwoju i dobrego funkcjonowania? Jaka to słuszna, pozytywistyczna definicja! I jaka niepełna. Bo człowiek zaczyna się w żołądku. Ten człowiek: istota społeczna, uwikłana w kulturę i świat. Historia jedzenia to opowieść o tym, jak stawaliśmy się ludźmi.
Od sukcesizmu do przegrywu. Jak człowiek współczesny miota się między skrajnościami
Wstydliwa i niechciana. Mało atrakcyjna, nie budzi pożądania. Zawsze w cieniu, na dalekim planie, gdzie nie docierają światła reflektorów ani oczy widowni. Produkt uboczny, błąd w systemie, ale cicho sza, o tym się nie mówi, tu jest dywan, szybciutko można pod niego zamieść. W królestwie porażki kultura przegrywu nieustannie ściera się z kulturą sukcesizmu. Co wynika z tej wojny kultur?
Praca może wydłużyć życie i poprawić zdrowie. Ale jaka ta praca być powinna?
Ten artykuł to wyzwanie. O pozytywnym wpływie pracy na zdrowie niewiele osób chce rozmawiać, o negatywnym – niemal wszyscy. „To będzie krótki tekst” – kpili znajomi dziennikarze. „Nie ma lepszych tematów?” – szydzili przyjaciele. „Chętnie bym porozmawiał o pracy, ale w kontekście stresu, jaki wywołuje” – oznajmił zaprzyjaźniony psycholog. Lekarze medycyny pracy zgadzali się na rozmowę, ale o bolączkach swojej specjalizacji: „Proszę pani, nas się traktuje jak maszynki do wystawiania zaświadczeń.
Przepraszam, że mam emocje. Do czego prowadzi tłumienie trudnych emocji?
Ewa Pluta: Buzuje w nas złość, ale jej nie wyrażamy. Na pytanie „jesteś smutny?”, odpowiadamy szerokim uśmiechem. Co skłania do tłumienia tzw. trudnych emocji?
dr hab. Jarosław Michałowski, prof. Uniwersytetu SWPS: Tłumienie emocji, takich jak złość czy smutek, jest często nawykowe. Oznacza to, że kiedyś, zwykle w dzieciństwie, było ono częścią mechanizmu pozwalającego przetrwać trudne sytuacje. W tamtym kontekście, na krótką metę tłumienie emocji się sprawdzało, a teraz niekoniecznie. Męczymy
„Moja praca jest tam, gdzie wi-fi”. Ale czy poza biurem jesteśmy tak samo efektywni?
Piaszczysta plaża, palmy na horyzoncie, słupek rtęci zawsze wysoko na plusie, uśmiechnięci ludzie. Na tym sielankowym obrazku nie może zabraknąć głównego bohatera – kobiety lub mężczyzny, raczej młodych, ubranych z wakacyjną nonszalancją. Siedzą pod palmami, z nieodłącznym laptopem. To nie turyści na wakacjach życia, ale pracownicy w trakcie workation. Oni istnieją, naprawdę. Wbrew obiegowej opinii to nie tylko freelancerzy i przedsiębiorcy.
Słowo „workation” to zbitka angielskich słów work (pr
Mały dom, wielkie życie. Jak żyją współcześni nomadzi
McDom to nie tylko stan posiadania. To też sposób bycia w świecie. Zachłanny. Dom musi mieć duży metraż. Taki, który pomieści wiele przedmiotów. Niestety, McDom wymaga ciągłych ofiar: z pieniędzy i czasu. I z energii. Właściciel dwoi się i troi, by zaspokoić gargantuiczne potrzeby swojego McDomu. Bierze kredyt, czasem kolejny. Jak to w fast foodzie – uczucie sytości nigdy nie nadchodzi.
Czasem przychodzi kryzys. W latach 2007-2009 wstrząsnął amerykańskim rynkiem kredytów hipotecznych. Amerykani
Projektowanie zero waste. Czy jest możliwe?
Zapal lampę z fusów po kawie. Usiądź na kanapie z plastikowych śmieci. Postaw na stole wazon wydrukowany w drukarce 3D. Projekty zero waste wkraczają do codzienności. Brak odpadów przy produkcji, biodegradowalne materiały, wydłużony cykl życia – czy tak będzie wyglądać przyszłość projektowania?
Kolekcjonerzy. Choć czas niszczy rzeczy i zaciera pamięć, oni walczą o swoją miłość
Kustosze historii. Strażnicy osobliwych artefaktów. Choć czas niszczy rzeczy i zaciera pamięć, oni walczą o swoją miłość. Nie dają odejść rzeczom, nawet tym kalekim, starym, odrzuconym.
Kim jestem? Podróż w głąb DNA
Szukamy odpowiedzi na pytanie, skąd pochodzimy, a docieramy do drugiego człowieka albo uzmysławiamy sobie, że jesteśmy jedną wielką genetyczną rodziną. Może właśnie o to chodzi w genealogii genetycznej?
Kobieta po przejściach, mężczyzna z przeszłością. Dlaczego lękają się wejsć w nowy związek?
Chociaż są po przejściach, chcą zbudować nową relację. Ale się boją. Aż za dobrze pamiętają poprzedni związek. Miał być zgodny, szczęśliwy, trwały. Nie był, a teraz liżą rany. I powtarzają: że boją się popełnić kolejny błąd, że czują lęk przed zranieniem i nie potrafią znowu zaufać. Dopiero co odzyskali utraconą niezależność, mieliby ją znowu stracić?
Dobrze znają sekwencję wydarzeń. Najpierw pojawi się zakochanie: namiętne, krótkotrwałe i raczej ślepe. Potem, przy odrobinie szczęścia, wejdą w
Load More Articles
